Home / Czytelnia / Z ostatniej chwili / Mix - News / Stan czytelnictwa w Polsce w 2020 r. Najlepszy wynik od sześciu lat
Anna Dudkiewicz
23.04.2021 12:04
Biblioteka Narodowa opublikowała coroczny raport o stanie czytelnictwa w Polsce w 2020 r. Wynika z niego, że wzrósł odsetek osób deklarujących czytanie książek: „Na razie można ostrożnie mówić o powodach do optymizmu, choć do poziomu wskaźników z początku XXI w. jeszcze daleko” – czytamy w raporcie. Na pytanie o czytanie w całości lub fragmencie co najmniej jednej książki w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie twierdząco odpowiedziało 42% respondentów.
Kto czyta najwięcej? Czy do wzrostu przyczyniła się pandemia? Czy bardziej popularne są książki drukowane czy elektroniczne, i jakie gatunki literackie oraz autorzy wiodą prym?
Czytelnictwo w Polsce w 2020 r.
Raport czytelnictwa z 2020 roku, w porównaniu z wynikami z 2018 i 2019 r., ukazuje lepsze wyniki. W opublikowanym w zeszłym roku raporcie za 2018 rok czytanie przynajmniej jednej książki w ciągu roku zadeklarowało 37% respondentów, natomiast w 2019 roku – 39% badanych. W 2020 r. na zadawane Polakom od blisko trzech dekad pytanie o czytanie w całości lub fragmencie co najmniej jednej książki w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie twierdząco odpowiedziało 42% respondentów.
Kto czyta? Najczęściej kobiety
W raporcie wyraźnie zaznaczyła się dysproporcja miedzy czytelniczkami a czytelnikami. Kobiety czytają częściej i sięgają po więcej książek niż mężczyźni. Stosunek czytających kobiet do mężczyzn wynosi odpowiednio 51% do 33%, a co najmniej 7 książek w ciągu roku przeczytało 15% kobiet i 7% mężczyzn. Lubi lub bardzo lubi czytać książki 52% z ankietowanych kobiet (wśród mężczyzn – 32%).
Oprócz płci, dużą rolę w czytaniu odgrywa także wiek. Im młodszy był ankietowany czytelnik, tym większe prawdopodobieństwo, że czyta książki. „Najmniej czytelników jest wśród osób najstarszych – powyżej 60 lat 33%, a powyżej 70 lat tylko 22%. W grupie wiekowej 15–18 lat czytelników jest aż 76%, co w sposób oczywisty wiąże się z pobieraniem nauki w szkole, choć warto przy tym odnotować fakt, że jednocześnie co czwarta osoba w tej grupie deklaruje, że w ciągu roku nie czytała żadnej książki. Trudno sobie wyobrazić, że uczęszczając do szkoły można nie mieć kontaktu z książkami, prawdopodobnie zatem część badanych, którzy udzielili takiej odpowiedzi, nie traktuje jako książki materiałów dydaktycznych udostępnianych online przez nauczycieli czy też samodzielnie zdobywanych w internecie”, czytamy w raporcie.
Czytelnictwo powiązane jest także z sytuacją rodzinną oraz materialną. Więcej czytelników jest wśród osób, w których domach mieszkają dzieci i młodzież do 18 roku życia. Jednocześnie mniej czytają osoby, których dzieci są co najwyżej w wieku przedszkolnym (co pozwala domniemywać, że opieka nad dziećmi nie zostawia czasu na lekturę). Jeśli chodzi o subiektywną ocenę sytuacji materialnej, częściej czytają ci, którym – w ich ocenie – pieniędzy starcza na wszystko (57%) oraz ci, którzy oprócz tego są w stanie odkładać jakieś środki na przyszłość (63%). Warte podkreślenia jest jednak to, że także w grupie osób deklarujących złą sytuację materialną nie brakuje czytelników – wśród osób, którym pieniędzy nie starcza na zaspokojenie elementarnych potrzeb życiowych, 18% ankietowanych sięga po książki.
Pandemia a wskaźniki czytelnictwa
Pandemia COVID-19 miała niebagatelny wpływ na wiele dziedzin życia, w tym na sytuację zawodową ankietowanych osób – choć nie wszystkich dotknęła w tym samym stopniu, a wpływ na to miało wykształcenie i rodzaj wykonywanej pracy. „Najmniej czytelników książek jest wśród osób bezrobotnych oraz tych, których tryb pracy nie zmienił się pod wpływem pandemii, najwięcej zaś wśród osób, które pracują zdalnie i mają tyle samo lub więcej obowiązków zawodowych co przed pandemią, przy czym aż co piąta osoba należąca do tej grupy przeczytała co najmniej 7 książek w ciągu roku”, czytamy w raporcie.
Książki elektroniczne a wykluczenie cyfrowe
W najnowszym raporcie Biblioteki Narodowej znalazły się również informacje dotyczące cyfrowego wykluczenia ankietowanych – najczęściej brak komputera, tabletu albo smartfonu deklarowały przede wszystkim osoby najstarsze, o najniższym poziomie wykształcenia, emeryci i renciści, bezrobotni, osoby nieposiadające w domu żadnych książek i takie, które bardzo nie lubią ich czytać, a także mieszkańcy wsi i małych miast. Wśród ankietowanych korzystającej z tego typu urządzeń elektronicznych, aplikacje służące do odpłatnego korzystania z różnego rodzaju treści kulturalnych wyraźnie częściej posiadają osoby pozytywnie oceniające swoją sytuację materialną. Z płatnej rozrywki dostępnej za pomocą narzędzi cyfrowych chętniej korzystają osoby, które posiadają na własność książki, zarówno drukowane, jak i elektroniczne – w tej grupie Netflix i Spotify mają po 34% użytkowników, a Storytel 11%.
W badaniu zapytano także, jakiego typu książki czytają ankietowani. Okazało się, że czytelnicy zdecydowanie preferują książki papierowe – książki elektroniczne czyta zaledwie 5% badanych.
A jakie są źródła książek elektronicznych? Mniej ankietowanych niż we wcześniejszym roku wybierało książki pobierane bezpłatnie z internetu (18% w stosunku do 37%), częściej za to czytelnicy korzystali z książek udostępnianych w formie streamingu w ramach opłaty abonamentowej (28% wobec wcześniejszych 16%). Chętniej też, w porównaniu do roku 2019, ankietowani czytali książki w internecie bez pobierania ich na własne urządzenie.
Co czytają Polacy? Najpopularniejsze gatunki
Na preferencje czytelnicze ankietowanych ma wpływ sytuacja społeczno-ekonomiczna. Najczęściej czytana jest tzw. literatura sensacyjno-kryminalna (24%), popularna (20%) oraz biografie, wspomnienia czy książki historyczne dotyczące XX wieku (19%). Literatura sensacyjno-kryminalna jest wybierana niezależnie od zajmowanej pozycji społecznej. Po literaturę obyczajowo-romansową oraz powieści obyczajowe z nastoletnimi protagonistami sięgają przede wszystkim kobiety i dziewczęta, a także starsze czytelniczki. Z kolei mężczyźni dwukrotnie częściej sięgają po fantastykę.
Kogo czytaliśmy w ubiegłym roku? Najpopularniejsi autorzy 2020
W 2019 roku w raporcie czytelnictwa wyraźnie zaznaczyła swoją obecność Olga Tokarczuk. Było to oczywiście związane z przyznaniem pisarce Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. W najnowszym raporcie dwoje polskich autorów – Olga Tokarczuk i Remigiusz Mróz – już drugi rok z rzędu otwierają listę najpoczytniejszych twórców. Warto podkreślić, że Remigiusz Mróz jest bezkonkurencyjnym liderem i już od czterech lat ma największą liczbę czytelników. Jego popularność potwierdzają nagrody od czytelników, takie jak dwie statuetki wygrane w Plebiscycie Książka Roku 2020 lubimyczytać.pl. Na kolejnych miejscach swą obecność zaznaczają autorzy książek kryminalno-sensacyjnych (Stephen King, Harlan Coben) oraz obecni w szerokim obiegu czytelniczym klasycy, jak Adam Mickiewicz czy Henryk Sienkiewicz. Pierwszą dziesiątkę autorów, po których książki najczęściej sięgali ankietowani, zamykają: Andrzej Sapkowski, Szczepan Twardoch, E.L. James oraz Jo Nesbø. Swoją obecność w zestawieniu zaznaczają też autorzy popularnych powieści, których premiery stają się wydarzeniem wydawniczym: Blanka Lipińska, Heather Morris, Camilla Läckberg, Katarzyna Nosowska czy Wojciech Chmielarz.
Dziękujemy za ocenę!
Twoja ocena już została uwzględniona. możesz oceniać tylko raz!
Twoja ocena została zmieniona, dziękujemy za ocenę!
W dn. 19 i 20 czerwca br. w warszawskim Expo XXI odbędzie się V edycja Międzynarodowych Targów Dostawców dla Przemysłu Farmaceutycznego i Kosmetycznego PCI Days 2024. Wydarzenie, w którym udział jest bezpłatny (wymagana jest rejestracja), jest przeznaczone dla producentów leków i kosmetyków, a także przedstawicieli instytucji, uczelni i firm z otoczenia branży farmaceutycznej i kosmetycznej.
Firma Dantex – producent cyfrowych drukarek do etykiet – nawiązała współpracę sprzedażową i marketingową dotyczącą drukarek Pico z Grupo Impryma, działającą na terenie Hiszpanii i Portugalii.
Zachęcamy do zaprenumerowania naszego pisma.
Wypełnij formularz i dołącz do grona ludzi dobrze poinformowanych.
W tym miejscu zamieszczamy cenniki produktów reklamowych w drukowanych wydaniach "Świata DRUKU" oraz informacje techniczne dotyczące ich przygotowania.
Wszelkie ewentualne pytania prosimy kierować do działu reklamy:
tel. 42 687 12 92
reklama@swiatdruku.eu
*Informacje o modułach reklamowych do zestawień tematycznych:
Moduły reklamowe do zestawień przygotowywane przez nasze zewnętrzne studio graficzne (w wym. 180 x 40 mm), w oparciu o przesłane do nas w tym celu następujące materiały Klienta:
- logotyp w rozdzielczości 300 dpi (formaty: AI, CDR, EPS, JPEG, PDF lub TIFF)
- nazwa firmy wraz z formą prawną
- adres: ulica, numer, kod pocztowy, miejscowość
- jeden numer telefonu i jeden numer faksu
- jeden adres e-mail i jeden adres strony www
- opis działalności do 600 znaków ze spacjami.
Moduły są przesyłane do Klienta przed drukiem w celu akceptacji.
W cenie modułu zawarta jest jedna poprawka Klienta i wszelkie korekty ewentualnych błędów zawinionych przez naszą redakcję lub studio graficzne.
Dodatkowe zmiany treści są dodatkowo płatne, uzależnione od czasu pracy studia.