Co roku z Polski wyjeżdża 4 mln³ drewna. Lasy Państwowe pozyskują około 40 mln m³ drewna, które sprzedają w dwóch pulach. Jedna, zawierająca 80% pozyskanego drewna, jest dostępna tylko dla firm mających tzw. historię zakupów, druga zaś – pozostałe 20% – jest sprzedawana w w rynku otwartym, na czym korzystają pośrednicy. Dzisiejszy niczym niekontrolowany eksport drewna z Polski jest wynikiem decyzji Lasów Państwowych z 2017 r., kiedy po tragicznym w skutkach huraganie w Borach Tucholskich zgodziły się, aby zagraniczne firmy, które pomagały uprzątnąć wiatrołomy i kupowały to drewno, mogły w ten sposób tworzyć historię zakupów, która w przyszłości będzie upoważniać do zakupów surowca. Od 2018 r. wzrost eksportu drewna z Polski skoczył do nigdy wcześniej nienotowanych poziomów. Oznacza to, że polskie drewno jest eksportowane w znacznie większej skali niż podają Lasy Państwowe.

Resort Klimatu i Środowiska pozostaje bierny na głosy o całkowity zakaz eksportu drewna z Polski. Jak w informacji dla Polskiej Agencji Prasowej 2 sierpnia br. podało Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ), „wzrost cen średnich drewna w Polsce nie jest silny, bo wyniósł ok. 3%, nie mamy też danych potwierdzających wzrost eksportu drewna polskiego poza UE, więc nie ma powodu rozważać zakazu eksportu drewna okrągłego z Polski”. Jednak w swoim komunikacie MKIŚ, powołując się na dane LP, całkowicie pomija niespotykany wzrost cen na otwartych aukcjach w maju br. – podawane są dane na dzień 28 kwietnia 2021 r. Natomiast w majowych aukcjach drewno nieprzerobione było droższe o ponad 200%, a w skrajnych przypadkach przebicie sięgało ponad 300%. Obecnie ceny drewna ustabilizowały się, ale ich poziom jest dwa razy wyższy w porównaniu do 1. kw. Tymczasem zagraniczni i krajowi pośrednicy, działając zgodnie z przyzwoleniem Lasów Państwowych, korzystają z możliwości zakupu polskiego drewna, zaopatrując m.in. Chiny, które ze względu na ogromny popyt na ten surowiec płacą każdą cenę. To pociąga kolejny problem ograniczenia dostępności drewna dla polskich przedsiębiorców.

Ceny drewna są najwyższe w historii. W okresie od 4. kw. 2020 r. do lipca 2021 r. w poszczególnych grupach asortymentowych wzrost cen tarcicy iglastej to 15–20%, tarcica dębowa podrożała od 20–22%, drewno klejone sosnowe 50 aż do 77%, a drewno klejone dębowe 20–24%.

Drewno ma ponad 30 tys. zastosowań. Dlatego skutki wysokich cen i braku surowca odczuje budownictwo, segment meblarski, rynek stolarki okiennej i drzwiowej ale także m.in. rynek papieru. Wzrosną koszty budowy, remontu, a także ceny opakowań wpływając na ostateczną cenę produktów. Rozwiązaniem sytuacji jest zakaz eksportu drewna, o co branża drzewna zabiega już od 2017 r. Zasady sprzedaży drewna ograniczające eksport drewna obowiązują w większości krajów, które zabezpieczają swoje zasoby pod kątem ekonomicznym, ale także ze względu na kwestie ekologiczne. W związku z rosnącym masowym eksportem drewna okrągłego z Europy, Francuska Narodowa Federacja Drzewna (Fédération Nationale du Bois) przygotowała specjalną petycję o wprowadzenie zakazu eksportu z UE. Pod petycją podpisało się 13,7 tys. europejskich firm drzewnych, w tym 735 polskich przedsiębiorców.

Jak podkreśla Rafał Szefler, dyrektor Polskiej Izby Gospodarki Przemysłu Drzewnego, wiele krajów europejskich, jak Węgry, Chorwacja, Rumunia, Rosja, Białoruś, Ukraina, wprowadziło zakazy wywozu drewna okrągłego. Inaczej sytuacja w Polsce: „Doszło do tego, że z Polski wyjeżdża drewno dębowe (nieprzerobione) do zakładów w Ukrainie. Tam jest przerabiane i wysyłane jako gotowe produkty z drewna na światowe rynki. Niestety przy takiej polityce zarządzania mieniem Skarbu Państwa jaką obecnie prowadzą Lasy Państwowe, przy przyzwoleniu polskiego rządu, polskie lasy stają się zapleczem surowcowym dla korporacji zachodnich” – komentuje.

By ta gałąź gospodarki rozwijała się w dynamiczny sposób i przynosiła realne dochody do budżetu państwa, potrzebne są natychmiastowe, zdecydowane działania chroniące rodzime firmy drzewne. Zakaz eksportu drewna jest pierwszym najważniejszym działaniem, które pozwoli na powrót do stabilizacji sytuacji. Koalicja organizacji branżowych chce doprowadzić do regularnych spotkań Zespołu ds. rozwoju przemysłu drzewnego. Założeniem Zespołu jest dialog trójstronny między Lasami Państwowymi, Rządem, a przedsiębiorcami przetwarzającymi surowiec drzewny, którego celem jest opracowanie elastycznych form współpracy w kierunku zapewnienia stabilizacji działalności gospodarczej podmiotów (modyfikacja systemu sprzedaży drewna). Zadaniem Zespołu powinno być również dopracowanie przepisów prawa krajowego w zakresie uznawania pozostałości z produkcji wyrobów drewnopochodnych, jako produktu ubocznego lub biomasy. Te postulaty, mimo ogromnej roli przemysłu drzewnego w Polsce, nie zostały uwzględnione w opublikowanej w czerwcu Polityce Przemysłowej Polski.