Burda po połączeniu z Edipresse chwaliła się dużym portfolio wydawniczym, liczącym kilkadziesiąt tytułów wraz z wydaniami specjalnymi. Tymczasem pod koniec października br. spółka podała, że zamknie ponad 20 tytułów (m.in. „Party”, „Claudię” czy „Burda Style”), zostawiając dla siebie sześć najsilniejszych brandów jak „Viva!” czy „Elle”. To kolejny taki ruch, bo wiosną Burda już zamykała magazyny (m.in. „Elle Man”, „Focus” i „Focus Coaching”). Teraz zamierza skupić się na swojej ofercie internetowej.

Powody wyjaśnia Ewa Redel-Bydłowska, była członkini zarządu Edipresse Polska: „Mamy kryzys, będący efektem długiego okresu pandemii, wojny i w konsekwencji inflacji. Media cierpią nawet bardziej, bo dochodzi sytuacja związana z drastycznym wzrostem cen papieru i energii oraz kursu euro i dolara. Najsilniej odczuwają to tytuły zależne bardziej od sprzedaży egzemplarzowej, a w mniejszym stopniu od reklamy, jak segment true stories czy poradnikowy. Pisma te nie mają większych szans na przetrwanie na rynku. Gdyby nie pandemia i wojna, Burda i tak pewnie wykonałaby cięcie, jednak nastąpiłoby to dopiero za kilka lat”.

Monika Rychlica, head of press, OOH, cinema & ambient IPG Mediabrands, podkreśla, że dochodzi do tego kłopot z kolporterami prasy, którzy podnieśli ceny, co dotknęło wydawców. Dystrybucja prasy jest coraz mocniej ograniczona – widać to w przypadku dzienników. Wydania sobotnie są dystrybuowane z piątkowymi już w nocy z czwartku na piątek, bo zniknęły poranne dostawy w sobotę. Sobotnie wydania „Faktu” czy „Gazety Wyborczej” są zatem drukowane w czwartek. Z kolei np. „Przegląd Sportowy” w ogóle zrezygnował z sobotniego wydania, a od stycznia będzie ukazywać się tylko dwa razy w tygodniu – w poniedziałki i piątki.

Ringier Axel Springer Polska także ogłosił, że w ramach zwolnień grupowych zamierza zwolnić nawet 120 osób. Poza ograniczeniem „Przeglądu Sportowego” RASP zamyka drukowaną wersję „Auto Świata” (latem z rynku zniknął papierowy „Komputer Świat”). Cięcia obejmą też portfolio cyfrowe – znikają serwis Literia.pl czy VoD.pl (ten drugi może zostać sprzedany).

Jak mówi mówi Rychlica, po zamknięciu tytułów przez Burdę to Bauer wyrośnie na potentata prasowym. Wydawca skupił w swoim ręku większość pism poradnikowych, jego portfolio obejmuje też pisma z segmentu yellow, true stories, krzyżówkowe, magazyny telewizyjne, ma też dwa miesięczniki luksusowe „Twój Styl i „Pani”. Koszty obniżył, wprowadzając platformy redakcyjne, które dostarczają określony rodzaj treści, np. poradnikowy, dla wszystkich tytułów w wydawnictwie. Bauer posiada tez własne drukarnie, może zatem liczyć na lepsze ceny papieru. Jednocześnie firma w 2020 r. sprzedała Interię (kupił ją Polsat) i nie inwestuje we własne serwisy internetowe.

Prasa notuje spadki od około 13 lat. Pandemia pogłębiła ten trend – w czasie pierwszego lockdownu ludzie rzadziej wychodzili z domów, starsze osoby przywiązane do tytułów prasowych stopniowo wymierają, a ludzie z pokolenia Z od dziecka korzystają wyłącznie z mediów cyfrowych. Inni rezygnują np. z powodu rosnącej ceny i spadającej jakości – wydawcy, by nie tracić, zmniejszają liczbę stron i format magazynów, a jednocześnie podnoszą ich ceny. To błędne koło, a jedynym rozwiązaniem wydaje się likwidacja. Tak postąpiła Burda, stawiając na jedno konkretne cięcie i zostawiając jedynie sześć tytułów, powiązanych z silną ofertą cyfrową.

Eksperci przewidują, że prasa wysokozasięgowa może zniknąć z rynku w perspektywie 5–10 lat. „Prawdopodobnie będzie tak, że magazyny typu „Elle”,„Twój Styl” czy opiniotwórcze będą kosztować np. 30–40 zł i będą kupowane przez osoby, które oczekują tych wrażeń, których internet nie zapewnia. Dłużej mogą się obronić tytuły specjalistyczne, niszowe, zwłaszcza te kupowane w prenumeracie” – mówi Ewa Redel-Bydłowska.

Monika Rychlica podkreśla, że wysokozasięgowe dzienniki i tygodniki w internecie oferują treści zamknięte za paywallem. Od kilku miesięcy RASP mocno stawia na Onet Premium, obejmujący wybrane treści z magazynów i serwisów internetowych. „Gazeta Wyborcza” już w 2014 r. uruchomiła płatną subskrypcję, z której na koniec czerwca br. korzystało blisko 296 tys. użytkowników. Tytuł nadal ukazuje się w druku, choć Agora zlikwidowała większość magazynów – w jej portfolio pozostały tylko „Wysokie Obcasy Extra” i „Książki”. Jednak i ta firma zwalnia z powodu nadchodzącego kryzysu – właśnie poinformowała, że planuje rozstać się z 6% pracowników i zaczęła konsultacje ze związkami zawodowymi.

Kryzys prasy w Polsce jest głębszy niż na zachodzie. Monika Rychlica podkreśla, że faktycznie spadki sprzedaży u nas są większe niż we Włoszech, w Skandynawii czy w Niemczech. Powodów jest kilka. To większa tradycja kupowania prasy, grubsze portfele mieszkańców zachodnich państw czy wreszcie rozwinięta prenumerata. W Niemczech to bardzo istotny kanał sprzedaży, natomiast w Polsce taka tradycja po PRL-u się nie wykształciła. Jeszcze w latach 90. przejęta przez Edipresse Polska „Przyjaciółka” miała sporą prenumeratę, ale z roku na rok jej wielkość malała.