Branża opakowań, jak cała gospodarka, odczuła negatywne skutki zamykania wielu sektorów i okresowe, ale istotne zmniejszenie produkcji w niektórych branżach. Ubiegły rok przyniósł jednak silne wzrosty – m.in. w produkcji pakowanych wyrobów spożywczych, np. gotowych dań. Od czerwca ub.r. widoczny jest też wyraźny wzrost zapotrzebowania na opakowania dla e-commerce i ten trend nie zwalnia. W 2020 roku obroty w internetowej sprzedaży detalicznej wzrosły aż o 41%, co sprawiło, jak wskazują dane GUS, że wartość e-handlu urosła do 70 mld zł. Ponadto, zgodnie z danymi Eurostat, Polska wciąż wyróżnia się na tle innych rynków unijnych wysoką stopą wzrostu B2C e-commerce. Można spodziewać się, że w bieżącym roku wartość e-zakupów konsumenckich sięgnie 87–90 mld zł. Choć to istotny wzrost ok do roku, jednak warto pamiętać, że sprzedaż internetowa między firmami odbywa się na kilkukrotnie większą skalę; jak wynika z raportu Santander Bank Polska, e-handel między firmami może wzrosnąć w tym roku nawet o blisko 200 mld zł, co oznaczałoby wartość aż 630 mld zł w 2021 r.

„Bez wątpienia dziś największym wyzwaniem dla branży opakowań są rosnące ceny surowców, które mogą negatywnie odbić się na rentowności oraz sytuacji płynnościowej producentów. Szczególnie mocno poszybowały w górę ceny tworzyw sztucznych, ale rosną też koszty zakupu celulozy, metali, drewna oraz szkła. Presja surowcowa dotyka obecnie całą branżę opakowań” – mówi Kamil Mikołajczyk, dyrektor ds. sektora produkcji przemysłowej z Santander Bank Polska.
Innym wyzwaniem, z jakim musi się mierzyć branża opakowań, jest ekologia. Przed pandemią Polska należała do państw o umiarkowanej świadomości ekologicznej konsumentów. Obecnie widzimy silną zmianę zachowań zakupowych – nastąpił zwrot w kierunku produktów o długim terminie przydatności do spożycia, a przy wyborze opakowania wiodącą rolę zaczęło ogrywać bezpieczeństwo. Jednocześnie rośnie trend związany z poszukiwaniem bardziej ekologicznych opakowań, i jest on widoczny nie tylko wśród konsumentów, ale również wśród firm. „W coraz większym stopniu kupujący w swoich wyborach zwracają się ku rozwiązaniom uważanym powszechnie za bardziej ekologiczne. Również producenci wprowadzający wyroby na rynek i branża opakowań zauważają mocny trend ekologiczny wśród konsumentów. Właścicielom marek zależy zatem na pozycjonowaniu się jako firmy przyjazne środowisku. W przypadku opakowań do najczęściej stosowanych rozwiązań tego typu można zaliczyć ograniczenie zużycia tworzyw sztucznych (najczęściej na rzecz papieru i tektury), udział biotworzyw lub recyklatu, opakowania wielokrotnego użytku czy wykorzystanie wypełniaczy z materiałów biodegradowalnych” – tłumaczy Beata Pyś-Skrońska, dyrektor Polskiej Izby Opakowań.

Zgodnie z badaniem oczekiwań firm w raporcie Santander Bank Polska „E-commerce B2B biznes w sieci”, zainteresowanie ekologicznymi opcjami dostawy wyraźnie wyprzedza to, co jest obecnie oferowane. Już 23% klientów B2B w e-handlu preferuje ekologiczne opcje dostawy, wobec zaledwie 13% sprzedawców oferujących takie rozwiązania.
„Opakowanie odgrywa tutaj kluczową rolę, nie tyle ze względu na ślad węglowy związany z jego produkcją, ale również w związku z późniejszym transportem zapakowanego towaru, czy też jego odpowiednim zabezpieczeniem i obniżeniem poziomu zwrotów” – mówi Maciej Nałęcz, analityk sektorowy z Santander Bank Polska
Rośnie też presja regulacyjna. Wprowadzony 1 stycznia 2021 r. podatek, w wysokości 0,80 euro za kilogram pierwotnego tworzywa sztucznego wprowadzonego do obrotu, nie ma jeszcze wpływu na branżę. Długofalowo jednak może on jeszcze mocniej przyspieszyć wzrost cen opakowań z tworzyw. Ponadto używanie recyklatu, który jest droższy od pierwotnego surowca, będzie jedynym sposobem uniknięcia podatku, a co za tym idzie – wzrosnąć mogą także ceny recyklatu.
Kolejną zmianą jest dyrektywa zakazująca wprowadzania do obrotu wybranych produktów jednorazowych z tworzyw sztucznych oraz ograniczająca stosowanie styropianowych pojemników na żywność. Branża opakowań wciąż czeka na ostateczne brzmienie przepisów implementujących dyrektywę do krajowego prawodawstwa. Może ona dotknąć do 30% producentów opakowań z tworzyw sztucznych oraz do 10% wolumenu produkcji, szczególnie małych i średnich firm. Natomiast od 1 stycznia 2023 r. ma wejść w życie reforma systemu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, wymagająca od producentów istotnego zwiększenia partycypowania w finansowaniu systemu gospodarki odpadami, jednak branża opakowań wciąż czeka na finalne rozwiązania legislacyjne w tym zakresie.